گردشگری و اصطلاحات تخصصی ( بخش پنجم)

شرکت‌های حمل‌ونقل مسافر:

این مراکز مسوولیت حمل‌ونقل مسافران از مبدا به مقصد و بالعکس را بر عهده داشته و به چهارصورت عمده هوایی (ایرلاین‌ها)، زمینی (خودروهای گردشگری)، ریلی (راه‌آهن) و دریایی (کشتی) وجود دارند.

آژانس کارگزار:

موسسه‌ای که مسوولیت ارائه سرویس‌های لازم در مقصد از قبیل رزرو هتل، ترانسفر فرودگاهی، ارائه گشت‌های محلی، به کارگیری راهنمایان محلی تور و… را عهده‌دار است و معمولا توسط تور اپراتورها انتخاب می‌شود.

تور اپراتور:

علاوه بر موسسات فوق، امروزه می‌توان از تور اپراتورها نیز به عنوان یکی از مراکز اصلی و تاثیرگذار در صنعت گردشگری نام برد. این موسسات مسوولیت هماهنگ‌کردن اجزا تشکیل‌دهنده تور را به عهده دارند. تور اپراتور را می‌‌توان تولیدکننده تور نامید،

زیرا با خرید مواد اولیه (پرواز، هتل و…) که تاریخ مصرف مشخصی دارند، اقدام به تولید تور کند.  تور اپراتورها پس از عقد قرارداد با موسسات مورد اشاره در سه بند فوق و تولید پکیج‌های مسافرتی،

خدمات خود را با قیمت‌های رقابتی و به صورت عمده به مراکز فروش خدمات به مسافر در مبدا (آژانس‌های مسافرتی که پیش از این معرفی شد) ارائه می‌کنند.

هتل‌ها و مراکز اقامتی:

هتل‌ها و مراکز اقامتی یکی از ارکان اصلی تور محسوب می‌شوند و معمولا اختلاف در درجه و تعداد ستاره‌های هتل منجر به اختلاف قیمت در تور می‌شود

و لیکن در تورهای خارجی به واسطه قوانین و مقررات کشورهای مقصد ممکن است که هتل‌ها نتوانند یا نخواهند که مستقیما با برگزارکنندگان تور در کشورهای دیگر که قصد اعزام گردشگر به هتلشان را دارند،

قرارداد منعقد کنند، لذا در این حالت آژانس‌های کارگزار مستقر در مقصد این وظیفه را به عهده خواهند گرفت.

انواع آژانس‌ها یا دفاتر خدمات مسافرتی موجود در ایران  به استناد بندهای الف، ب و پ ماده یک آیین‌نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی، سیاحتی، جهانگردی و زیارتی موضوع

تصویب‌نامه شماره ۱۴۴۰۴/ت ۲۳۲۰۳ها مورخ ۵/۴/۱۳۸۰ هیات وزیران، آژانس‌های مسافرتی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

الف) آژانس‌های مورد اشاره در بند الف ماده یک آیین‌نامه فوق‌الذکر که تحت نظارت مستقیم سازمان هواپیمایی کشوری هستند و وظیفه اصلی آنها فروش بلیت خطوط مختلف هوایی داخلی و خارجی است.  اینگونه دفاتر نه تنها به هیچ عنوان حق برگزاری تور را ندارند بلکه حق فروش تورهای

سایر دفاتر برگزارکننده را نیز ندارند چرا که اساس مجاز به عقد قرارداد تور با مسافر نیستند. ضمنا این نوع از آژانس‌های مسافرتی با رعایت آیین‌نامه‌ها و ضوابط مربوطه می‌توانند به عضویت یاتا (IATA) درآیند که به اینگونه دفاتر اصطلاحا آژانس‌های دارنده مجوز بند الف گفته می‌شود.

ب) آژانس‌های مورد اشاره در بند ب ماده یک آیین‌نامه فوق‌الذکر که تحت نظارت مستقیم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستند و وظیفه اصلی آنها برگزاری انواع تورهای داخلی و خارجی، رزرو هتل، اخذ ویزا و سایر فعالیت‌های مرتبط با صنعت گردشگری است. اینگونه دفاتر

حق برگزاری تور در مسیر عربستان (حج)، سوریه و عراق را ندارند که به اینگونه دفاتر اصطلاحا آژانس‌های دارنده مجوز بند ب گفته می‌شود.

پ) آژانس‌های مورد اشاره در بند پ ماده یک آیین‌نامه فوق‌الذکر که تحت نظارت مستقیم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستند و وظیفه اصلی آنها برگزاری انواع تورهای داخلی و خارجی، رزرو هتل، اخذ ویزا و سایر فعالیت‌های مرتبط با صنعت گردشگری است. اینگونه دفاتر

حق برگزاری تور در مسیرهای غیر زیارتی را ندارند که به اینگونه دفاتر اصطلاحا آژانس‌های دارنده مجوز بند پ گفته می‌شود.  نکته مهم اینکه آژانس‌های مسافرتی موجود در کشور می‌توانند هر یک از مجوزهای مذکور را به طور مجزا و یا ترکیبی از دو یا هر سه مجوز داشته باشند. در آن صورت

آژانس مربوطه به طور همزمان تحت نظارت مستقیم تمامی سازمان‌هایی قرار خواهد داشت که مجوزهای خود را از آنها دریافت کرده است.

اصطلاحات مربوط به سن مسافر    

بزرگسال adult: به افراد بیش از ۱۲ سال اطلاق می‌شود و با علامت اختصاری ADL نشان داده می‌شود.

اطفال ۶- ۲ سال child: کودکانی هستند که معمولا در هتل‌ها به آنها تخت اختصاص نمی‌یابد و با علامت اختصاری ۲-۶ CHD نشان داده می‌شود.

اطفال ۱۲-۶ سال child: کودکانی هستند که معمولا در هتل‌ها به آنها تخت از نوع سفری اختصاص می‌یابد و با علامت اختصاری ۶-۱۲ CHD نشان داده می‌شود.

نوزاد Infant: به کودکان زیر دو سال اطلاق می‌شود که معمولا در هتل‌ها به آنها تخت اختصاص نمی‌یابد و با علامت اختصاری INF نشان داده می‌شود.

اصطلاحات به کار رفته هنگام نرخ‌گذاری تور یا بسته سفر:

به مجموعه امکانات و سرویس‌هایی اطلاق می‌شود که در تور گردآمده و به صورت بسته مسافرتی به مسافران ارائه می‌شود.

این امکانات و سرویس‌ها ممکن است شامل بلیت هواپیما، اتوبوس یا قطار،اقامت در هتل به تعداد شب‌های مورد نظر، حمل‌و‌نقل از فرودگاه مقصد به هتل و بالعکس، گشت‌های محلی، راهنما، بیمه و … باشد.

قیمت SGL؛ (Single room): قیمت به ازای یک بزرگسال در اتاق یک‌نفره

قیمت DBL؛ (Double room): قیمت به ازای هر نفر بزرگسال در اتاق دونفره که به هر نفر یک تخت استاندارد تعلق می‌گیرد.

قیمت ۶-۲ CHD؛CHildren: قیمت به ازای هر کودک ۶-۲سال مشروط به اقامت در اتاق والدین بدون حق استفاده از تخت مجزا.

قیمت ۱۲-۶ CHD: قیمت به ازای هر کودک ۶ تا ۱۲ سال مشروط به اقامت در اتاق والدین با حق استفاده از تخت مجزا، تخت سفری (Extra bed) این اطفال بنا به درخواست والدین خود می‌توانند

بدون استفاده از تخت سفری در اتاق والدین خود اقامت کنند مشروط بر اینکه مغایر با مقررات هتل نباشد.

قیمت TPL؛ Triple room: قیمت به ازای هر نفر بزرگسال در اتاق سه‌نفره که به هر نفر یک تخت استاندارد تعلق می‌گیرد.

قیمت ( Infant)INF: قیمت به ازای هر کودک زیر ۲ سال )نوزاد ( مشروط به اقامت در اتاق والدین و بدون حق استفاده از تخت مجزا (No bed) معمولا در محاسبه نرخ تور، بابت اقامت نوزاد در هتل مبلغی دریافت نمی‌شود.

اصطلاحات مربوط به سرویس‌های قابل ارائه در مقصد

(Airport Transfer)؛ ترانسفر فرودگاهی: حمل‌و‌نقل مسافر از فرودگاه به هتل و بالعکسCity Tour؛ گشت شهری: یک گشت تمام روز و یا نیم‌روز به منظور بازدید از نقاط دیدنی و یا استفاده از امکانات تفریحی شهر مقصد است.

در بعضی از پکیج‌های تور این نوع گشت جزیی از تور بوده و هزینه آن در محاسبات قیمت پکیج لحاظ شده است.

Tour Guide؛ راهنمای تور: راهنمای تور و تورلیدر است که با داشتن اطلاعات کافی از مقصد مسوولیت برگزاری گشت‌ها، حل‌و‌فصل مشکلات مسافران در مقصد را به عهده دارد.

وجود راهنمای تور از ضروریات هر تور بوده و باید مسافران قبل از رسیدن به مقصد از مشخصات راهنما و نحوه دسترسی به آن اطلاع داشته باشند.

OPTIONAL TOURS؛ گشت‌های انتخابی: به آن دسته از گشت‌هایی اطلاق می‌شود که هزینه آن در پکیج تور لحاظ نشده و مسافران می‌توانند در صورت تمایل به استفاده از آنها پس از مشورت با تور لیدر خود نسبت به خرید اقدام کنند.

بدیهی است این گونه گشت‌ها معمولا توسط آژانس کارگزار مستقر در مقصد برگزار می‌شود.

 DOMESTIC FLIGHT، پرواز داخلی: پروازهای داخلی هستند که در مسیر دو شهر از کشور مقصد صورت می‌گیرد و در مواردی کاربرد دارد که پکیج تور شامل بازدید از دو شهر با مسافتی طولانی است. در این صورت بلیت پرواز داخلی توسط برگزار کننده از قبل تهیه می‌شود.

فصول کاری گردشگری    

بخش گردشگری مانند برخی مشاغل علاوه بر فصول متداول سال، فصول کاری نیز دارد. این فصول نام‌هایی خاص داشته و هر کدام موقعیتی را برای دست‌اندرکاران این حوزه ایجاد می‌کنند.

 HIGH SEASON؛ فصل شلوغی،LOW SEASON؛ فصل خلوتی:

 در این دو واژه فصل به معنای فصل‌های سال یعنی سه ماه نیست و در کشورهای مختلف هم متفاوت است.

به عنوان مثال تعطیلات ۲۲ بهمن و یا نوروز فصل شلوغی گردشگری ایران است. در صورتی که چند روزی بیشتر به طول نمی‌انجامد از طرفی معمولا این فصول برای مقاصد گوناگون متفاوت حتی متضاد است.

به عنوان نمونه در بازار ایران، رفتن به ترکیه در زمستان، LOW SEASON است حال آن که در همین زمان رفتن به کشورهای امارات متحده عربی HIGH SEASON است.

در فصول خلوتی (LOW SEASON) موسسات مرتبط با گردشگری به خاطر گذار از این فصل و جلوگیری از لطمات ناشی از رکود بازار معمولا امتیازاتی را به مسافران ارائه می‌دهند که بخشی از آنها عبارتند از:  بعضی از هتل‌ها با علم به این که تخت اضافی بچه‌ها نرخ مشخصی دارد،

با این وجود به لحاظ ارائه خدمات مطلوب و تبلیغات برای فصول شلوغ از دریافت وجه اضافی جهت تخت بچه‌های زیر ۱۲ سال صرف‌نظر کرده و یا تخفیفات بسیار زیادی را به میهمان می‌دهند.

 خطوط مسافرتی هوایی، زمینی، ریلی هتل‌ها و آژانس‌ها به دلخواه خود نرخ‌هایی نازل‌تر از نرخ‌های معمولی برای مسافران قائل شده واین تخفیف به موقعیت، فصل کار، میل و اراده آنان بستگی دارد.

 تخفیف برای مسافران گروهی به خصوص برای گروه‌هایی که سعی کنند در فصل‌های خلوتی برای خطوط مسافرتی هوایی، زمینی و ریلی، هتل و آژانس‌های مسافرتی جمعی یا توریستی جلب کنند.

در هتل‌ها و به خصوص هتل‌های کنار دریا،‌ مساله تخفیف از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا در فصل خلوتی هتل‌های کنار، شاید این بهترین ابزار جهت جذب بخشی از میهمانان باشد

  انواع هتل ها  

متلMotel: مثل تلفیقی است از دو واژه Motel و Hotelواساساً ماهیت بین راهی داشته و معمولا خارج از شهرها قرار دارد.

در تعریف متل می توان گفت که هتلی است که در آن مسافران می توانند با خودروی شخصی وارد شده و حتی خودرو را مقابل درب اتاق خود پارک نمایند یکی از مشخصه های اصلی متل ها عدم وجود لابی در آنهاست چرا که میهمانان به مجرد وارد شدن به متل بدون نیاز به پیاده شدن کلید اتاق خود را از رسپشن دریافت نموده و مستقیما به سمت اتاق خود رانندگی می نمایند.

  هتل پانسیون Hotel pension: در شهر واقع شده و تعدادی اتاق ،سالن غذا خوری – به اندازه ای که بتواند غذای ساکنان اتاقها را تامین نماید- کتابخانه و سالن مطالعه و اتاق تلویزیون در آن پیش بینی و آماده شده است . پانسیون معمولا اتاق را به صورت ماهانه و یا سالانه اجاره داده و مشتریان دیگری را از خارج هتل برای صرف غذا نمی پذیرد. بر همین اساس معمولا سالن غذا خوری پانسیون فقط به اندازه احتیاج اتاق ها در نظر گرفته می شود . در پانسیون ها مقررات خاصی وجود دارد و مسافران می بایست در ساعات معینی برای صرف صبحانه ،نهار و شام سر میز حاضر شوند و تا ساعات مشخصی نیز درب ورودی پانسیون باز است.

  ریزورت هتل Resort Hotel : به هتل هایی اطلاق می شود که معمولا نزدیک چشمه های مواد معدنی و یا ساحل قرار دارند. (هتل های مخصوص استراحت)

 هتل آپارتمان Apartment Hotel: هتل مکانی است برای اقامت تا در آن از مسافر پذیرایی شود . حال اگر امکان پذیرایی در هتل کاهش یابد، هتل آپارتمان شکل می گیرد. در هتل آپارتمان وسایل آشپزی وجود دارد و نیازی به رستوران احساس نمی شود. اقامت در هتل آپارتمان بسیار شبیه به اجاره آپارتمان است با این تفاوت که قرارداد اجاره ای وجود ندارد و مسافر هروقت بخواهد می تواند با هتل تسویه حساب نموده و آنجا را ترک نماید. بر خلاف هتل ها که دارای شرایط سختی هستند هتل آپارتمانها دارای انعطاف پذیری بالائی بوده و انواع بسیار متفاوتی دارند. معمولا شبیه هتل ها ساخته می شوند و دارای تعداد زیادی آپارتمان می باشند.   دوره اقامت در آنها بسیار متفاوت بوده و از چند روز تا چند ماه متغیر است . معمولا قیمت آنها از هتل های هم ردیف پایین تر است مسافرینی که در آن اقامت می گزینند آنرا به مثابه خانه خود انگاشته که موقتا از محل اصلی زندگی آنها به دور است. بنابراین هرآنچه که در خانه فراهم است ممکن است در هتل آپارتمان نیز فراهم باشد.   انواع هتل ها بر حسب ستاره

  هتل های ۲ستاره : تمیزی و راحتی و دکوراسیون منظم و هماهنگ از الزامات این هتل ها می باشد . ارائه رتبه دو ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد:   خانه داری بسیار خوب، دکوراسیون جذاب و وجود تلویزیون رنگی در تمام اتاقها ، مبلمان با کیفیت ، دارای رستوران با قابلیت ارایه سرویس در هر وعده غذایی، استخر شنا،خدمات رسانی به اتاق ها، ورودی هتل با ظرفیت مناسب، تخت هایی با اندازه معمولی و بزرگتر، سرویس حمام خوب وزیبا ، قفسه های کافی، امکانات تفریحی، حوله و صابون با کیفیت بالا ، پرسنل آموزش دیده و لاندری و روم سرویس.

  هتل های ۳ستاره: در هتل سه ستاره خدمات به طور کامل ارایه می گردد و به طور شایسته مدیریت می شود، این هتل ها دارای چشم انداز زیبا و امکانات گسترده اند. ارائه رتبه سه ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد:   نظافت و خانه داری و نگهداری عالی، هال ورودی بزرگ با طراحی جذاب، فضای پذیرش فعال ۲۴ ساعته، اتاق های بزرگ و راحت، بدون سرو صدا با نور کافی و فضای نشیمن با دکوراسیون جذاب و گاهی نقاشی روی دیوار،مبلمان با کیفیت بالا ، سیستم مرکزی تهویه هوا و سیستم حرارتی ، اتاق های مفروش شده با کیفیت بالا و دارای تشک های عالی ، ترموستات کنترل درجه دما ، سرویس حمام زیبا که بعضی از آنها دارای وسایل آرایشی ، صابون و حوله با کیفیت عالی است ، دارای سوئیت اتاق لوکس، محدوده زمانی سرویس دهی اتاق ها گسترده می باشد. وجود دو دستگاه تلفن در اتاق یکی کنار تخت و دیگری در حمام یا روی میز ، استخر شنا در محوطه ساختمان یا نزدیک آن، خدمات بیدار کردن، وجود بیش از یک رستوران با غذای عالی ، امکانات تفریحی برای میهمان از قبیل سونا، گلف و … ارایه خدمات ویژه از قبیل اتاق ملاقات، پارک اتومبیل توسط مستخدم.

هتل های ۴ ستاره: این هتل ها نه تنها باید کلیه خدمات لازم را ارائه دهند بلکه باید از خود هویتی داشته باشند. تامین راحتی و آسودگی میهمانان هدف اصلی کارکنان می باشد ، آنها آموزش دیده ، کارآمد و آگاه و مودب می باشند این نوع هتل ها دارای امکانات متنوعی هستند. ارائه رتبه چهار ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد:    خانه داری و نگهداری فوق العاده از هتل، اتاق و فضای سبز، طراحی ساختمان بصورت خاص و جالب ، هال ورودی لوکس، مبلمان بسیار خوب، فضاهای عمومی ، آثار هنری کیفیت بالای فرش و گل و تازه، چشم انداز محیط طبیعی و فوق العاده ، فضای مناسب و دکوراسیون جذاب برای پذیرش، رزرواسیون بسیار سریع و کارآمد، کارکنان متعهد با یونیفرم، وجود دربان، مدیریت متخصص، تجهیزات عالی رستوران و غذاهای متنوع، خدمات رسانی عالی به اتاق ها، وجود اتاق های بزرگ با نور کافی و مبل مناسب و زیبا ، دارای تلویزیون و دکوراسیون عالی و تزئین شده با کارهای هنری ، دو تلفن یکی در کنار تخت و دیگری روی میز ، دارای تشک راحت و پتوی اضافه و تخت های بزرگ و معمولی، سرویس دهی بصورت دو مرتبه در روز به اتاق ها، حمام بسیار تمیز با صابون و وسایل آرایش و حوله ، جعبه کمک های اولیه ، آیینه مناسب جهت اصلاح و آرایش، سیستم خشک کن دست، در اختیار قرار دادن لباس های راحت به میهمانان ، سیستم روشنایی هوشمند در حمام و اتاق خواب و سایر امکانات مثل حمل و نقل ، روزنامه رایگان و …

هتل های ۵ ستاره : این نوع هتل ها در ردیف اول قرار دارند. قوانین و استاندارد مربوط به هتل پنج ستاره و کیفیت آن همواره باید ثابت نگه داشته بشود. ارائه رتبه پنج ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد:   معماری و دکوراسیون زیبا و منحصر به فرد، نگه داری و خانه داری منحصر به فرد و مستمر، دارای بیش از ۱۰۰ اتاق، هال ورودی، اتاق مهمان ، فضای عمومی تزئین شده با کارهای هنری، مفروش شده با کیفیت بالا، لابی بسیار زیبا ، دفتر پذیرش بسیار منظم در فضای کافی و آرام، دارای نگهبان و سرویس ۲۴ ساعته، پرسنل آموزش دیده و متعهد، تزئین اتاقها با استفاده از اشیاء عتیقه، دارای ۳ نلفن(کنار تخت ، روی میز و داخل حمام)، تمیز کردن اتاق بصورت دو مرتبه در روز، سرویس حمام زیبا و مدرن، دارای رستوران عالی و غذاهای متنوع و سرویس غذا دهی ، امکانات رستوران جذاب ، سرویس حمل و نقل،مغازه و فروشگاه پوشاک، یخچال در داخل اتاق ها با انواع نوشیدنی ها.   کارکنان در هتل پنج ستاره: بسیار مرتب و یونیفرم پوشیده با لباسهای شیک، مودب و آگاه و کارآمد و روابط عمومی خوب ، نسبت به رفع نیازهای مهمان متعهد هستند و بسیار عالی سرویس می دهند. دارای مدیر حرفه ای ومتخصص ، سازگاری و هماهنگی سرویس ها، تداوم نگهداری و خانه داری بی عیب و نقص اجزاء اصلی و اساسی برای حفظ درجه ۵ستاره می باشند.   نکته مهم : نکته مهم درباره ستاره هتل ها و هتل آپارتمان ها اینست که « هتل ها را از یک تا ۵ ستاره طبقه بندی می نمایند در حالی که مهمانپذیرها ، مهمانسراها و هتل آپارتمان ها را از یک تا ۳ستاره طبقه بندی می نمایند. به تعبیری دیگر هتل آپارتمان ۳ستاره با هتل ۵ستاره برابری می کند و این دو نوع از مراکز اقامتی از نظر کیفیت و خدمات دهی در گروه خ   انواع تخت در هتل   انواع تخت های موجود در اتاق های هتل در جدول “انواع تخت” آورده شده است لیکن در اینجا لازم است مسافرین با تخت اضافه و تخت بچه بیشتر آشنا گردند.

 اکستر ابدExtra Bed- تختخواب تاشو: چون تعداد افراد بعضی از خانواده ها زیاد و بیش از تعداد تختخوابهای اتاق است ، ناچار استفاده از تخت اضافی ناگزیر خواهد بود .

تختخوابهای اضافی را اکسترابد می نامند. این تختها در طبقات هتل وجود دارد و براساس فرمی که رسپشن به خانه داری می دهد، در اختیار اتاقها گذاشته می شود.

این تختها از نوع تاشو می باشند و علت این که بایستی طی صدور فرمی تحویل شود این است که بابت تخت اضافی ، وجه اضافی از مسافر دریافت می شود که به حساب اتاق منظور می گردد.

از این فرم نسخه ای نیز به کشیر (صندوق) می رود تا وجه تخت اضافی به حساب اتاق نوشته شود.

  تختخواب بچه : مسافرینی که بچه همراه می آورند،معمولاً نیاز به تخت بچه دارند،زیرا تختخوابهای مسافرین برای بچه مناسب نیست و احتمال دارد بچه از روی تختهای معمولی و مخصوص بزرگسالان به زمین بیافتد.

این نوع تختها هم طی فرمی که قبلاً اشاره شد به اتاق، اضافه میشود و وجه اضافی نیز به حساب منظور میگردد. تختخواب بچه ، رو تشکی مشمع نیز دارد که مانع از رسیدن رطوبت از بچه به تشک میشود.

  تخت سالن پذیرایی- کاناپه قابل تبدیل به تخت Bed- parlor

   کاناپه تبدیل به تخت Bed- Studio=Convertible Sofa

   کاناپه تبدیل به تختخواب Convertible Couch

 مبل تختخوابشو Sleeping Couch

   تخت دیواری Folding –up bed    تخت تاشو Roll-A-Way-Bed

 یک تخت یکنفره   Singl

 دو تخت جدای تکنفره   Twin

 یک تخت دو نفره Double

 یک تخت دو نفره و دو تخت تکنفره Twin Double

   تخت دو نفره بزرگ Queen Size

تخت بزرگ King Size

 تخت دوبل دوبله Double – Double Bed

تخت با تشک آبی Water Bed

تخت دو طبقه Bunk Beds  ودشان بهترین هستند.»

  انواع سرویس در هتل ها  

  :(Only Room)O.R یعنی اتاق جهت اقامت بدون هیچگونه وعده غذائی European plan

   (Bed & Breakfast)B.B:یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه در روز

American plan    :(Half Board)H.B یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه و یک وعده ناهار یا شام. مثلاً سرویسH.B در دبی معمولاً به یک وعده صبحانه و یک وعده ناهار اطلاق گردیدهدر حالی که همان سرویس در ترکیه (منطقه آنتالیا و منطقه دریای اژه) به یک وعده صبحانه و یک وعده شام اطلاق می گردد. Modified American plan    :(Full Board)F.B یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه ، یک وعده ناهار و یک وعده شام. مثلاًدر بعضی از هتل ها این سرویس بصورت سرویس Full board plus یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه ، یک وعده ناهار ، یک وعده شام و نوشیدنی ها هنگام صرف ناهار و شام ارائه می گردد.

Full American plan    :(All InclUsive)ALL یعنی اتاق جهت اقامت همراه با تمام وعده های غذائی شامل صبحانه، ناهار ، عصرانه و شام و نوشیدنی های رایگان. این سرویس معمولاً در هتل های واقع شده در شهرهای ساحلی ارائه می گردد و بسته به نوع نوشیدنی ارائه شده مثلاً تولید داخل یا خارج کشور و اینکه در چه ساعاتی از شبانه روز ارائه می گردد دارای واژه های متفاوتی است نظیر Ultra All Inclusive و Maximum All Inclusive: در بعضی از هتل هائی که چنین سرویسی ارائه می گردد استفاده رایگان از ورزشهای آبی از قبیل جت اسکی ، اسکی روی آب ، غواصی ، ماساژ و … برای یکبار در طول اقامت جزئی از سرویس می باشد.

 اصطلاحات مرتبط با حمل و نقل هوائی  چارتر Charter:  

واژه چارتر به معنی اجاره هواپیما و یا صندلی و در بعضی موارد اجاره کامل هتل و یا بخشی از اتاقهای آن اطلاق می گردد.

 چارتر دهنده: به شرکت های هواپیمائی و صاحبان هتل ها اطلاق می شود که تمام یا بخشی از صندلی ها / اتاق های خود را به اشخاص واجد شرایط اجاره می دهند.

 چارتر کننده: معمولاً چارتر کننده ها ؛ تور اپراتورها ، آژانس ها و موسسات گردشگری داخلی و خارجی می باشند که جهت تهیه و تولید پکیج های مسافرتی با قیمت های مناسب به اجاره صندلی/ اتاق اقدام می نمایند.

  پرواز برنامه ای (Schedule Flight):

یعنی پروازهائی که توسط ایرلاین برنامه ریزی گردیده و برای دوره های طولانی مدت دارای اعتبار می باشد بدیهی است این نوع از پروازها ممکن است در طول زمان و با توجه به شرایط بازار و فصول مختلف کاری Low season و High season و سایر عوامل تاثیر گذار دستخوش تغییراتی گردد.

در این نوع پروازها ریسک ناشی از پر یا خالی بودن پروازها متوجه ایرلاین می باشد.

  پرواز چارتری (Charter Flight):

یعنی پروازهائی که بنا به سفارش چارتر کننده در بعضی از مسیرها برقرار می گردد و ممکن است برای یک مقطع بسیار کوتاه زمانی برنامه ریزی شده باشد مثل ایام نوروز و یا برای مقاطع طولانی تر مثل تابستان.

در بعضی از مسیرهای پروازی مثل دبی و استانبول به واسطه وجود تقاضا ، پروازهای چارتری بطور سالیانه نیز وجود دارد .

یکی از مشخصه های اصلی اینگونه پروازها ریسک ناشی از پر یا خالی بودن پرواز است که مستقیماً متوجه چاتر کننده بوده و در هر شرایطی چارتر دهنده هزینه کامل را دریافت خواهد کرد به همین دلیل است که معمولاً چنین پروازهائی غیرقابل کنسل کردن و تغییر تاریخ می باشد.

نباید فراموش کرد که به هر حال مسئولیت حمل ونقل داخلی و بین المللی اشخاص و لوازم شخصی و یا کالا به استناد کنوانسیون ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ ورشو و پروتکل ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵ لاهه و کنوانسیون ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۱ گوادالاخارا و پروتکل هشتم مارس ۱۹۷۱ گواتمالا به عهده ایرلاین بوده و در این خصوص چارتر کننده هیچگونه مسئولیتی نخواهد داشت.

بنابراین مسئولیت بروز مواردی چون تاخیر در پرواز ، گم شدن بار مسافر ، لغو پرواز ، بروز حوادث غیرمترقبه برای مسافرین و هواپیما و … به عهده ایرلاین بوده و چارتر کننده پاسخگو نخواهد بود.